गण्डक बाँधकालागि भारतद्वारा १ अर्व ७८ करोड

भारतले गण्डक संरचना मर्मतसम्भार, डुबान तथा कटान नियन्त्रण गर्न नवलपरासी स्थित नेपाली भूमिमा भारु १ अर्ब ७८ करोडको बृहत् परियोजना प्रतिवेदन तयार गरेको छ । नवलपरासीमा भारतीय पक्षबाट गर्नुपर्ने भारतीय गण्डक नहरमा रहेका बाँध, साइफन मर्मत, नहरको सडक पिच, खोलाको व्यवस्थापनलगायतका परियोजना प्रतिवेदन तयार गरेको हो ।

गत जुन महिनाको १७ र १८ तारेखको दिन काठमाडौँमा बसेको गण्डक, कोसी नेपाल भारतको संयुtm समितिको बैठकमा भारतीय अधिकारीहरुले गण्डक बाँध र परियोजना सम्बन्धी सम्पूर्ण संरचनाको पुनर्निर्माण भारतले गर्ने जानकारी गराएका थिए । गण्डक बाँधको बृहत् परियोजना प्रतिवेदन -डिपिआर) तयार गरी आउँदो अक्टोबरदेखि काम थाल्ने बैठकमा भारतीय अधिकारीले जानकारी गराएको जिल्ला प्रशासन कार्यालय, नवलपरासीले जनाएको छ । बैठकमा गण्डक क्षेत्रमा हुने कामको सम्पूर्ण योजनाको लागत, नक्सा र योजनाबारे नेपाली अधिकारीलाई जानकारी गराउने र नेपाली प्राविधिकको रोहवरमा काम हुने तथा खजुरा खोला र सानो गण्डकको समेत व्यवस्थापन गर्न भारतले सहमति जनाएको छ ।

नेपाल भारतका अधिकारी र गण्डक पीडित सङ्घर्ष समितिबीच भएको २१ बुँदे सहमतिअनुसार काम पूरा गर्न भारत बिहार सरकारले सो परियोजनाको काम गर्नेछ । हाल उत्तर प्रदेश सरकारले भारु १६ करोडबराबरको परियोजना तयार गरी भारतीय मुख्य पश्चिमी गण्डक नहर र नारायणी नदीको स्पर र बाँध मर्मत गर्ने कार्य गर्दै आएको छ । तर हालसम्म कामको नक्सा, लागत नेपाली प्राविधिकलाई उपलब्ध नगराएको र काम पनि गुणस्तरहीन गर्दै आएको गण्डक पीडितले कामको विरोध गर्दै आएका छन् । नवलपरासीमा जिल्लाको १३ गाविसका गण्डक पीडितले पाउने रु दुई अर्ब ९३ करोड क्षतिपूर्ति भने अहिलेसम्म पनि भारतीय पक्षले दिएको छैन।

स्रोत: http://www.onlinekhabar.com 

कुखुरा व्यवसायीको १६ अर्व लगानी

कुखुरा व्यवसायीहरुले नेपालमा करिब १६ अर्बभन्दा बढी रकम लगानी गरेको एक एक तथ्य सार्वजनीक भएको छ। एभियन इन्फ्लुन्जा रोग सम्बन्धी जानकारी दिनकालागि कन्चनपुरमा आयोजना गरिएको कार्यक्रममा राष्ट्रिय स्वास्थ्य शिक्षा सूचना तथा सञ्चार केन्द्रले यस्तो जानकारी दिएको हो ।

व्यवसायीहरुले १६ अर्ब बढी रकम लगानी गरेर ६५ हजार बढीलाई रोजगारी समेत दिएका सो कार्यक्रममा जनाईएको छ । उनीहरुले दैनिक ४ करोड बराबरको आम्दानी गर्ने गरेको कार्यक्रममा एभियन इन्फ्लुन्जा नियन्त्रण आयोजनाकी परामर्शदाता रागीश्री श्रेष्ठले जानकारी दिनुभयो। उहाँले भारतका विभिन्न स्थानबाट नेपालमा कुखुराहरु भित्र्याउने गरिएको भन्दै त्यसमा कडाई नगरे रोग सर्न सक्ने बताउनुभयो ।व्यवसायीहरुले सुरक्षित रुपमा कुखुरा पालन व्यवसाय थाल्नुपर्ने र व्यवसायलाई व्यवस्थित पार्नका लागी जिल्ला पशु सेवा कार्यालय लगायतका सरोकारवाला निकायले ध्यान दिनुपर्नर् बताएका छन् ।

इन्फ्लुन्जा रोग सर्न नदिनकालागी गरिनुपर्ने सचेतना कामका बारेमा जानकारी दिनकालागि आयोजित कार्यक्रममा इन्फ्लुन्जा रोगबाट बच्न अपनाउनुपर्ने सुरक्षाका बारेमा जानकारी दिइएको थियो।

स्रोत: http://www.onlinekhabar.com

सुनको मुल्यमा २६% ले वृदि

आर्थिक वर्ष २०६६/०६७ मा स्थानीय बजारमा बहुमूल्य धातु सुनको मूल्य करिब २६ प्रतिशतले बढेको छ । गत असार-साउन सुरुको तुलनामा यस वर्षको असार अन्तिममा प्रतितोला सुनको मूल्यमा सात हजार पाँच सय रुपैयाँले बढेको छ। अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य उकालो लागेकाले स्थानीय बजार प्रभावित भएको हो । अमेरिकाबाट सुरु भएको विश्वव्यापी आर्थिक मन्दी, गि्रस आर्थिक संकट र त्यसले युरोपेली संघअन्तर्गतका मुलुकमा परेको असरले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य बढेको थियो। नेपाल सुनचाँदी व्यवसायी संघका अध्यक्ष तेजरत्न शाक्यका अनुसार २०६६ साउन १ गते प्रतितोला सुनको मूल्य २७ हजार आठ सय -प्रतिदस ग्राममा २३ हजार आठ सय ३५) रुपैयाँ कायम भएको थियो । 'यो बढेर शुक्रबार तोलामा ३५ हजार तीन सय-प्रतिदस ग्राम ३० हजार दुई सय ६५) रुपैयाँ पुगेको छ,' उनले थपे, 'अन्तर्राष्ट्रिय मूल्यले स्थानीय बजारमा पनि भाउ उकालो लागेको हो ।' स्थानीय बजारमा असार १७ गते सुनको मूल्य सबैभन्दा उच्च विन्दुमा पुगेर तोलामा ३६ हजार दुई सय रुपैयाँ कायम भएको थियो ।

अमेरिकाबाट सुरु भएको आर्थिक मन्दीको प्रभाव विश्वभरि फैलिरहँदा अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सुनको मूल्य आव २०६६/०६७ को सुरुमा उकालो लागेको थियो । 'त्यतिखेर मन्दीको प्रभाव विस्तारै कम भइरहेको थियो,' शाक्यले थपे, 'केही महिनापछि गि्रस संकट युरोपेली मुलुकमा फैलन थालेपछि फेरि सुनको मूल्य उच्चदरले बढ्यो ।' अमेरिकी डलर र युरोपमा आएको घटबढले पनि सुनको मूल्यमा असर परेको हो  । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा यस वर्षको सुरुमा प्रतिऔंस सुनको मूल्य एक हजार अमेरिकी डलरभन्दा कम रहेकोमा अहिले बढेर एक हजार दुई सय सात डलर पुगेको छ । विश्वमा यस वर्ष दुईवटा ठूला आर्थिक समस्या देखिँदा लगानीकर्ताहरूले सुरक्षित लगानीको रूपमा सुन किन्न थालेपछि मूल्य उच्चदरले बढेको हो । सुनलाई सुरक्षित लगानी क्षेत्रको रूपमा लिइन्छ ।

यस वर्ष चाँदीको मूल्य पनि उल्लेख्य वृद्धि भएको छ । गत आवको सुरुमा प्रतितोला चाँदीको मूल्य चार सय ३७ डलर रहेकोमा अहिले बढेर तोलामा ५ सय ५२ रुपैयाँ पुगेको छ । साताभर मूल्यमा उतारचढाव स्थानीय बजारमा यस साता सुनको मूल्यमा उतारचढाव आएको छ । साताको पहिलो दिन आइतबार स्थानीय बजार प्रतितोला पहेंलो धातुको मूल्य ३५ हजार तीन सय ४७ -दस ग्राममा ३० हजार तीन सय ५) रुपैयाँ रहेको थियो । उतारचढावपछि शुक्रबार प्रतितोला सुनको मूल्य ३५ हजार ३ सय (दस ग्राममा ३० हजार दुई सय ६५) रुपैयाँ कायम भयो ।

अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा आएको उतारचढावको कारण स्थानीय बजारमा सुनको मूल्यमा उतारचढाव आएको संघले जनाएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा आइतबारप्रति आउन्स सुनको मूल्य एक हजार दुई सय १२ अमेरिकी डलर रहेको थियो । शुक्रबार केही घटेर एक हजार दुई सय सात डलर कायम भयो । संघका अनुसार सोमबार आइतबारकै मूल्यमा सुनको कारोबार भयो । मंगलबार प्रतिदस ग्राम सुनको मूल्य ३० हजार दुई सय २० रुपैयाँ कायम भयो । बुधबार र बिहीबार सोमबारकै मूल्यमा बहुमूल्य धातुको कारोबार भयो ।

आयातको कोटा घट्यो

राष्ट्र बैंकले असार ३० गतेदेखि लागू हुने गरी सुन आयातको कोटा घटाएको छ । यसअघि दैनिक २० किलो सुन आयात गर्न सकिने व्यवस्था रहेकामा अब दैनिक १० किलो आयात गर्न पाइन्छ ।

स्रोत: http://www.ekantipur.com

तरकारीको मूल्य बढयो

वर्षातका कारण उत्पादन कम हुन थालेपछि राजधानीमा तरकारीको मूल्य आकासिएको छ। उत्पादन घटेर विभिन्न जिल्लाबाट राजधानी भित्रने तरकारीमा कमी आएकाले मूल्य बढेको हो। धेरै खपत हुने आलुको मूल्य एक महिनादेखि स्थिर देखिए पनि चल्तीका तरकारीको भाउ भने किलोको ५/६ देखि २५/२६ रुपैयाँसम्म वृद्धि भएको छ। ‘अहिले बजारमा कम तरकारी आएकाले भाउ बढेको छ,' उपत्यका फलफूल तथा तरकारी बजार बानेश्वर पसल नम्बर ४० की बिक्रेता जानुका उप्रेतीले भनिन्। उप्रेतीले पानी परेका दिन बानेश्वर तरकारी बजारसम्म पर्याप्त तरकारी नआउँदा एकै दिनमा भाउ बढ्ने गरेको बताइन्। ‘अहिले सबैभन्दा बढी बोडी, बन्दा, टमाटर, खोर्सानी, सिमीलगायतको भाउ धेरै बढेको छ' उनले भनिन्। बजारमा ताजा तरकारी कम आउन थालेपछि खुद्रा मूल्य थोकको तुलनामा अझ बढेको छ। बानेश्वरका खुद्रा तरकारी पसले सुन्दर बस्नेतका अनुसार थोक पसलेले राजधानी भित्रिँदाको भन्दा मूल्य बढाएर बेच्ने गरेकाले खुद्रा मूल्य बढेको हो। ‘किसानले पाउने मूल्य थोरै हुन्छ तर हामीले बेच्ने बेलासम्म भाउ बढेर माथि पुगिसकेको हुन्छ,' उनले भने, ‘वर्षाको समयमा उत्पादन छैन भन्दै भाउ बढाउने गर्छन्।' बन्दा, काउलीजस्ता तरकारी हिउँदमा प्रशस्त उत्पादन हुने तर वर्षामा कम हुने भएकाले यस्ताको मूल्य बढेको बिक्रेताहरु बताउँछन्। बोडी, सिमी, भिण्डीलगायतको भने वर्षामा उत्पादन बढी हुनुपर्ने भए पनि यसपटक भने यस्ता तरकारीको पनि मूल्य बढेको छ। ‘तरकारीको भाउ बढेर छोइनसक्नु भइसक्यो,' मिनभवनकी गृहिणी देवी कार्कीले भनिन्, ‘भाउ बढेको कसैले मतलव गर्ने होइनन्।' 

कालिमाटी फलफूल तथा तरकारी बजार विकास समितिले पनि राजधानीमा माग अनुरुप तरकारीको आपूर्ति नहुदा मूल्य बढेको जनाएको छ। ‘वर्षामा हाम्रो उत्पादनमा कमी आउँछ,' समितिका वरिष्ठ योजना अधिकृत विनय श्रेष्ठले भने, ‘उत्पादनले माग पूरा गर्न नसक्ने अवस्था आएपछि भाउ बढेको हो।'  समितिका अनुसार असार लागेपछि राजधानी आउने कृषि उपजमा कमी आएको छ। असार ५ गते ५ सय ९७ मेट्रिक टन कृषि उपज राजधानी भित्रिएकोमा बुधबार ३ सय ८८ मेट्रिक टन मात्र कृषि उपज भित्रिएको समितिले जनाएको छ। बुधबार आएको कृषि उपजमध्ये ३ सय १५ मेट्रिक टन मात्र तरकारी थियो। यसैगरी मंगलबार ३ सय ३२ मेट्रिक टन कृषि उपज राजधानी आएकामा २ सय ७५ मेट्रिक टन तरकारी थियो। 

समितिका अनुसार, राजधानीमा दैनिक करिब १ हजार मेट्रिक टन तरकारी र फलफूल खपत हुने गरेको छ। राजधानीमा खपत हुने फलफूल तरकारीमध्ये ५० प्रतिशतको आपूर्ति कालिमाटी बजारबाट हुन्छ। 

आलुको भाउ स्थिर, लसुनको बढेको बढ्यै 

अरु तरकारीको मूल्य बढे पनि आलुको भने स्थिर छ। ‘अहिले आलुको भाउ खासै बढेको छैन,' कान्तिपुर सब्जी भण्डार बानेश्वरका सञ्चालक गणेश गौतमले भने। बिहीबार राजधानीमा आलुको थोक मूल्य प्रतिकेजी रातोको २० देखि २२ र सेतोको १५ देखि १७ थियो। एक महिनाअघि पनि आलुको मूल्य यस्तै थियो। आलुको मूल्य स्थिर रहे पनि लसुनको भने बढेको छ। ढुवानी भाडा वृद्धि र स्वदेशी उत्पादनको कमीले लसुनको मूल्य बढेको हो। बिहीबार राजधानीमा चिनिया" लसुनको मूल्य प्रतिकेजी १ सय ७५ सम्म पुगेको छ। ‘चीनबाट आयत गर्दा ढुवानी भाडा बढेकाले मूल्य बढेको हो,' लसुन आयातकर्ता तथा थोक बिक्रेता हरिओम इन्टरप्राइजेजका सञ्चालक हरि कँडेलले भने। लसुन बिक्रेता सेवक दुवालका अनुसार लसुनको भाउ प्रत्येक दिन बढ्दै गएको छ।

स्रोत: http://nagariknews.com

गरिब नेपाली २५ प्रतिशत मात्रै

राष्ट्रिय योजना आयोगले नेपालको गरिबीको दर २५.४ प्रतिशत रहेको दाबी गरेको छ। युएनडिपीका लागि बेलायतस्थित अक्सफोर्ड विश्वविद्यालयले गरेको अध्ययन प्रतिवेदन अनुसार ६५ प्रतिशत नेपाली गरिब रहेको तथ्याङ्क सार्वजनिक भएपछि आयोगले सो दाबी गरेको हो।

आयोगका उपाध्यक्ष डा.जगदीशचन्द्र पोखरेल, सदस्य डा.पुष्कर बज्राचार्य र केन्द्रीय तथ्याङ्क विभागका महानिर्देशक उत्तमनारायण मल्लले सन् २००३-२००४ सम्म प्रतिव्यक्ति प्रतिवर्ष दुई हजार १४४ क्यालोरी खाना उपभोग गर्ने गरेकामा त्यही तथ्याङ्कलाई मूल्यमा तुलना गरेर गरिबीको प्रतिशत तय गरिएको जानकारी दिए। उक्त प्रतिवेदनले भने पोषण, विद्युत्, खाद्य इन्धन, खानेपानीको उपभोग तथा सरसफाइ, मातृ मृत्युदर, विद्यार्थीको भर्नादर, बसोवास र सम्पत्तिको उपलब्धतालाई आधार बनाएर ६५ प्रतिशत गरिबीको मापन गरेको थियो।

सो प्रतिवेदनले विश्वका विभिन्न देशको गरिबीको दरमा परिवर्तन ल्याउने शंका गर्दै आयोगका सदस्य डा बज्राचार्यले प्रयोगमा ल्याइएका ती आधार आफूहरूका लागि पनि अध्ययनको विषय बनेको उल्लेख गरे। विभागका महानिर्देशक मल्लले विगतको तुलनामा गरिबीको दर ३१ प्रतिशतबाट घटेर २५.४ पुगेपनि गरिब र धनीबीचको खाडल भने बढेका उल्लेख गरे।

स्रोत: http://nagariknews.com